مراکز هزینه یعنی چه و نحوه استفاده آن در حقوق و دستمزد چیست؟

در بنگاه‌های اقتصادی به قسمت‌هایی که در آنها برای تولید کالا یا خدمات هزینه ایجاد می شود را مرکز هزینه گویند. در واقع هر بخش که در ایجاد هزینه نقشی داشته باشد یک مرکز هزینه است. به طور کلی دوایر در موسسات تولیدی و صنعتی مراکز هزینه محسوب می شوند به عنوان مثال در یک کارخانه در دایره برش صفحات فلزی برای انجام عمل برش، هزینه دستمزد و سربار تحمل می‌شود بنابراین دایره برش یک مرکز هزینه محسوب می‌شود و یا اینکه یک سفارش ساخت که برای تکمیل آن هزینه مواد، دستمزد و سربار ایجاد می‌شود یک مرکز هزینه است و حتی یک دایره خدماتی مانند رستوران در موسسات تولیدی می تواند یک مرکز هزینه باشد. باید دقت داشته باشید به طور کلی مراکز هزینه در موسسات تولیدی به دو دسته دوایر تولیدی و خدماتی تقسیم می‌شوند. دوایری که نقش اصلی عمل تولید را به عهده دارند دوایر تولیدی محسوب می‌شوند مانند دایره پرس، جوش و یا مونتاژ و سایر دوایر مشابه و دوایری که به سایر دوایر خدمات می‌دهند دوایر خدماتی محسوب می‌شوند مانند رستوران، آتش نشانی و رفاه و سایر دوایر مشابه.

می‌دانید که در موسسات تولیدی نقش مراکز هزینه در ایجاد هزینه باید شناسایی شود که برای این منظور تسهیم هزینه صورت می‌پذیرد. یعنی در واقع با عمل تسهیم هزینه، سهم هر دایره را در ایجاد هزینه مشخص می‌کنند، مثلا با عمل تسهیم هزینه دایره خدماتی رستوران به سایر دوایر تولیدی مانند مونتاژ تعیین می‌کنند چه بخش از هزینه رستوران توسط دایره مونتاژ ایجاد شده است.

تسهیم هزینه حقوق و دستمزد به مراکز هزینه

آنچه مسلم است هزینه حقوق و دستمزد و پرسنلی و هزینه‌های وابسته به آن در ارتباط با پرسنل و کارکنان قسمتهای مختلفی همچون واحدهای اداری، توزیع و فروش، تولید و غیره ایجاد می‌شود و با توجه به اینکه هدف حسابداری صنعتی کنترل بیشتر هزینه‌هاست سهم هر قسمت و واحد باید به وسیله تسهیم هزینه حقوق به آن مرکز و واحد ایجاد هزینه، تسهیم و مشخص شود. بنابراین به طور معمول هزینه های تشکیل دهنده، هزینه حقوق و دستمزد با توجه به ماهیت آن به حساب کالای در جریان ساخت و سربار ساخت و واحدهای اداری و تشکیلاتی و واحدهای توزیع و فروش تسهیم می‌شود. تفکیک مراکز هزینه در نرم افزار حسابداری نیز باید انجام شود تا نرم افزار حقوق و دستمزد و پرسنلی امکان ارسال و تولید سند را دقیق انجام دهد.