تعاریف و مفاهیم انبار و سردخانه‌ داری

فعالیت انبارداری، هرچند به لحاظ ایجاد ارزش افزوده و اشتغال، دارای سهم چندان زیادی در اقتصـاد کشـور نیست، لیکن از اجزای ضروری و مؤثر برعملکرد آن به شمار می‌رود، به طوریکه امکانات این فعالیـت را مـی‌تـوان از جمله امکانات زیربنایی کشور در نظر گرفت. گسترش کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی بزرگ، عـدم تطـابق زمـانی و مکانی مصرف با تولید داخلی و واردات کالاها، تأمین ذخیره نیازهای استراتژیک کشـور، لـزوم نگهـداری بخشـی از مواد و کالاهای مورد نیاز در فرایند خط تولید واحدهای اقتصادی برای مـدتی مشـخص و ... عـواملی هسـتند کـه ضرورت ارائه خدمات انبارداری و سردخانه‌داری اهمیت نسبی آن را در عملکرد اقتصاد کشور نشان می‌دهند و بدون تردید، بخش قابل توجهی از اجزای نظام اقتصادی کشور دارای ارتباط مستقیم با این فعالیت هستند.

تعاریف و مفاهیم انبارداری

در ادامه این پست با تعاریف و مفاهیم انبار و سردخانه داری آشنا می شوید:

کارگاه

 مکان یا قسمتی از مکان است که در آن فعالیت اقتصادی مستمر و منظمی انجام می‌گیرد.

فعالیت اقتصادی

فعالیتی است که منجر به تولید کالا یا ارائه‌ی خدمت می‌شود .

کارگاه خدمات انبارداری

منظور کارگاهی است که فعالیت اصلی آن، فعالیت انبارداری یا فعالیت سردخانه‌داری است.  

انبار

انبار عبارت است از محوطه‌ی محصوری که تمام یا قسمتی از آن برای نگهداری کالا اختصاص یافته است.

سردخانه

سـردخانه عبـار ت است از مجموعه ساختمان و تـأسیسـاتی کـه در آن، شـرایط لازم جهـت نگهـداری کــالاهای کشاورزی و دامی فاسد شـدنی از نظـر درجـه حرارت، رطوبت نسبی و . . . به طور مصنوعی تأمین می‌شود.

فعالیت اصلی

فعالیتی است که بیشترین امکانـات، تاسیسـات و تجهیـزات کارگـاه بـرای انجـام آن پـیش‌بینـی شـده و معمـولاً بیشترین درآمد کارگاه از انجام آن حاصل می‌شود.

فعالیت انبارداری

فعالیتی است که اداره ی امور انبار را به منظور نگهداری کالاهای مختلف برعهده دارد.

فعالیت سردخانه‌داری

فعالیتی است که اداره ی امور سردخانه را به منظـور نگهـداری کالاهـای سـردخانه‌ای (کالاهـای کشـاورزی و دامـی فاسد شدنی) برعهده دارد.

انبار سالنی

این نوع انبار، قسمتی سرپوشیده و دارای دیوارهای جانبی در محوطه ی کارگاه مورد آمارگیری است که برای انبـار کردن کالا (بجز کالاهای سردخانه‌ای) مورد استفاده قـرار مـی‌گیـرد و معمـولاً، بـه آن انبـار سرپوشـیده یـا سـالن می‌گویند.

انبار هانگار

این نوع انبار، قسمتی سرپوشیده در محـوطـه‌ی کارگاه است که فاقـد دیـوارهای جـانبی بوده و برای انبار کـردن کالا مورد استفاده قرار می‌گیرد . به ایـن نـوع انبارها معمولاً سوله نیز گفته می‌شود.

انبار روباز

این نوع انبار، قسمتی مشخص و معین از محوطه ی کارگاه است که فاقد بنا یا سوله است و به صـورت روبـاز بـرای نگهداری کالا مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته فضای سـبز، پارکینـگ و خیابـان‌بنـدی داخـل محوطه‌ی کارگـاه، به عنوان انبار روباز تلقی نمی‌شود.

ظرفیت اسمی سردخانه

منظور از ظرفیت اسمی سردخانه، مقدار ظرفیتی است که سردخانه را به آن می‌شناسند (مثلاً سردخانه‌ی 5 هزار تنی)

گاز مبرد

گازی است که در سردخانه‌ها برای سرد نگه داشتن سالن‌های سرد مورد استفاده قرار می‌گیرد.

کارکنان کارگاه

منظور از کارکنان کارگاه، افرادی هستند که در داخل یا خـارج کارگـاه بـرای آن کـار مـی‌کنند اعـم از ایـن کـه به صورت تمام‌وقت یا پاره‌وقت، قراردادی، خرید خدمت یا رسمی، با مزد و حقوق و یا بدون مزد و حقـوق و... در استخدام کارگاه باشند. به عبارت دیگر، نوع استخدام یا چگونگی پرداخت دستمزد و مسائلی نظیر آنهـا در تعیـین تعداد کارکنان کارگاه اهمیت ندارد.

پرداختی‌های کارگاه

منظور، مبالغی است که برای انجام فعالیت‌های اقتصادی کارگاه پرداخت شـده اسـت. ایـن پرداختـی‌هـا، مصـارف واسطه، جبران خدمات کارکنان و پرداختی‌های دیگر را شامل می‌شود.

مصارف واسطه

ارزش کالاها و خدماتی است که به صورت داده‌های یک فرایند تولیـد، در کارگـاه مصـرف مـی‌شـوند، بـه اسـتثنای مصرف دارایی‌های ثابت که به عنوان مصرف سـرمایه‌ی ثابـت، ثبـت مـی‌شـوند. مصـارف واسـطه شـامل گـاز مبرد، نوشت افزار، کاغذ و فرم‌های چاپی، روزنامه، نشریات و مطبوعات، لوازم بسته‌بنـدی، آب، بـرق، گـاز طبیعی و سـایر سوخت‌ها، هزینه‌های پستی و مخابراتی، هزینه‌های حمل و نقل، اجاره‌ی ساختمان، حق بیمه‌های تجاری، کرایـه‌ی وسایل نقلیه، کرایه‌ی ماشین‌آلات و تجهیزات، تعمیرات جزیی دستگاه‌های مخابراتی و ارتبـاطی، تعمیـرات جزیـی ساختمان، تعمیرات جزیی وسایل نقلیـه، تعمیـرات جزیـی تجهیـزات کـامپیوتری، تعمیـرات جزیـی سـایر امـوال سرمایه‌ای، هزینه‌های آبدارخانه، پذیرایی و تشـریفات، هزینـه‌هـای کپـی و زیـراکس، خـدمات آموزشـی، خـدمات کامپیوتری، خدمات حقوقی، حسابداری و حسابرسی، خدمات نظافت و پاکیزگی، آگهی و تبلیغات، حـق عضـویت، سایر خدمات کسب و کار، هزینه‌های مواد پاك‌کننده و بهداشتی، سایر مواد و ملزومات مصرفی، هزینه‌های بانکی و نظایر آن می‌باشد.

جبران خدمات کارکنان

مجموع پرداختی‌های کارگا ه تحت عنوان مزد و حقوق و سایر پرداختی‌های نقدی و غیر نقدی به کارکنان با مـزد و حقوق از قبیل پاداش، اضافه کار، هزینه خوراك و پوشاك، حق عائله‌مندی، حق بدی آب و هـوا، سـهم کارفرمـا از بیمه‌های اجتماعی، خواربار، هزینه‌ی ایاب و ذهاب، حق مسکن و نظایر آن بـه تمـامی کارکنـان بـا مـزد و حقـوق کارگاه است .

سایر پرداختی‌ها

منظور پرداختی‌های کارگاه بابت استهلاك، مالیات، عوارض، جریمـه، خسـارت و غرامـت، پـاداش پایـان خـدمت، ذخیره‌ی مرخصی و بازخرید خدمت کارکنان، پرداخت‌های انتقالی و بازپرداخت اصل و سود وام است.

دریافتی‌های کارگاه

منظور، تمامی دریافتی‌های حاصل از انجام فعالیتهای اقتصادی کارگاه است که به صـورت نقـدی یـا غیـر نقـدی، پولی یا جنسی و ... به کارگاه تعلق می‌گیرد .

ستانده

منظور، ارزش کالاها و خدماتی است که درکارگاه تولید شده و برای استفاده‌ی دیگران، در دسترس قرارمـی‌گیـرد. ستانده در کارگاه‌های مورد نظر این طرح، شامل حق انبـارداری، حـق سـردخانه‌داری، تـوزین، تخلیـه و بـارگیری، بسته‌بندی کالا، تعمیر و سرویس وسایل نقلیه، ما به التفاوت خرید و فـروش کالاهـا بـدون تغییـر شـکل، اجـاره‌ی ساختمان، تعمیرات اساسی توسط کارکنان و نظایر آن می‌باشد.

حق انبارداری

منظور، مبلغی است که کارگاه بابت انبارداری و نگهداری کالاهای دیگران دریافت کرده است.

حق سردخا‌نه‌داری

منظور، مبلغی است که کارگاه در مقابل انجام خدمت (نگهداری کالا در سردخانه) یـا بـه عنـوان اجـاره سـالن بـه مشتری (صاحب کالا یا اجاره‌کننده)، دریافت کرده است.

سایر دریافتی‌ها

منظور دریافتی‌های کارگاه بابت سـود سـپرده‌ی بـانکی و غیـر بـانکی، سـود سـهام، خسـارت و غرامـت دریـافتی، کمک‌های دریافتی از دولت و کمک‌های دریافتی از سایر سازمان‌ها و مؤسسات و افراد است.

تشکیل سرمایه‌ی ثابت

منظور سرمایه‌گذاری کارگاه بابت خرید یا تحصیل، ساخت یا ایجـاد، تعمیـرات اساسـی و فـروش یـا انتقـال امـوال سرمایه‌ای است. خرید یا تحصیل، ساخت یا ایجاد و تعمیرات اساسی موجب افزایش سرمایه‌گـذاری کارگـاه شـده و فروش یا انتقال اموال سرمایه‌ای، باعث کاهش آنها خواهد شد. اموال سرمایه‌ای شامل ساختمان مسـکونی (بـدون ارزش زمین)، ساختمان غیرمسکونی (بدون ارزش زمین)، وسـایل و تجهیـزات انبـار و سـردخانه، وسـیله‌ی نقلیـه، وسایل و تجهیزات مخابراتی و ارتباطی، کامپیوتر و تجهیزات وابسـته بـه آن، مبلمـان و اثـاث اداری، سـایر لوازم و تجهیزات با دوام اداری، نرم‌افزارهای کامپیوتری و سایر اموال سرمایه‌ای است.